Grote overlast door de eikenprocessierups

Foto: © Pixabay.

Dit jaar is de overlast door de eikenprocessierups erg groot. Niet alleen binnen onze gemeente is de overlast groot, maar in het hele land. Door de warmte verspreiden ze zich sneller en vervellen ze eerder.

De gemeente werkt met man en macht aan het bestrijden van de processierups. Alleen stijgt het aantal meldingen sneller dan ze de rupsen kunnen bestrijden.

Bestrijding processierups

Doordat het al vroeg warm was dit voorjaar is de eikenprocessierups, net als in 2018, extra vroeg. De gemeente houdt in het voorjaar de aanwezigheid van de rups in eikenbomen in de gaten. Naar aanleiding daarvan is Venlo begin april gestart met de bestrijding van de rupsen. Dat doen ze door een biologisch middel in de eikenbomen te spuiten. Als de larven uit hun eitjes komen eten ze van de bespoten bladeren en sterven.

Als u een nest ziet, kunt u dit melden bij de gemeente Venlo via het algemene telefoonnummer 14077. De gemeente zorgt ervoor dat de processierupsen bestreden worden in eikenbomen in de openbare ruimte. Als u in uw eigen tuin te maken heeft met eikenprocessierupsen, ga dan niet zelf de rupsen bestrijden, maar huur daar een deskundig bedrijf voor in.

Eikenprocessierups
Op een groot aantal eikenbomen in vrijwel heel Nederland komen in de maanden mei, juni en juli de behaarde processierupsen voor. Deze rupsen gaan ‘s nachts groepsgewijs – in processie – op zoek naar voedsel (eikenbladeren); vandaar de naam eikenprocessierups. Na contact met de microscopisch kleine, pijlvormige brand-haren van deze rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.

De eikenprocessierups is de rups van de eikenprocessievlinder of eikenprocessierupsvlinder (Thaumetopoea processionea), een nachtvlinder uit de familie tandvlinders (Notodontidae), onderfamilie processievlinders (Thaumetopoeinae). De soort komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa en werd sinds eind twintigste eeuw steeds algemener in België en Nederland.

De rups heeft voor mens en dier (vooral honden) gevaarlijke brandharen, de soort wordt daarom als plaaginsect beschouwd.

Hoe kun je zien dat er eikenprocessierupsen in een eikenboom zitten?
Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke nesten op de stammen of dikkere takken: dichte spinsels van vervellings- huidjes, met brandharen en uitwerpselen. Grote groepen processierupsen kunnen een boom volledig kaalvreten.

Eikenprocessierups of spinselmot?
Regelmatig verwarren mensen de eikenprocessierups met de spinselmot. Spinselmotten zijn rupsen die verschillende soorten bomen en struiken kaalvreten. De processierups zit hoofdzakelijk op eikenbomen. Spinselmotten hebben geen brandharen en zijn niet hinderlijk voor mensen.

Klachten door brandharen
Er zijn vooral risico’s voor de gezondheid in de periode dat de eikenprocessierupsen brandharen krijgen (half mei-juni) en bij verdere verspreiding van deze brandharen uit lege nesten (juli-september). Er hoeft geen rechtstreeks contact met de rups te zijn om klachten te krijgen. De brandharen kunnen door de wind meegevoerd worden waardoor ze op de huid of in de kleding terecht komen.

De brandharen, ± 700.000 per rups, dringen met hun weerhaakjes bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Contact met brandharen kan binnen een paar uur klachten veroorzaken, zoals (hevige) jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid en ontsteking van de huid. De ogen kunnen rood en dik worden en/of ontstoken raken. Verder kunnen verschijnselen optreden die lijken op een verkoudheid: een loopneus, kriebel in de keel, hoesten, moeilijk slikken en kortademigheid. Daarnaast kunnen zich algemene klachten voordoen, zoals braken, duizeligheid, koorts en algehele malaise. Niet alleen mensen hebben last van de processierups, ook huisdieren kunnen klachten hebben.

Tips
Vermijd elk contact met de rupsen en resten ervan, zoals met vrijgekomen brandharen en lege nesten. Zorg bij een bezoek aan een (natuur-)gebied met eikenprocessierupsen voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten. Waarschuw kinderen voor het gevaar van de rups. Kies wanneer het mogelijk is voor een andere route waar geen besmette bomen staan. Ga na aanraking van de rupsen of haren niet krabben of wrijven, maar was of spoel de huid of ogen goed met water. Was ook je kleren (liefst op 60 °C).

Bestrijding processierups
De gemeente Venlo bestrijdt elk voorjaar de processierups door een biologisch middel in de eikenbomen te spuiten. Als de larven uit hun eitjes komen eten ze van de bespoten bladeren en sterven.

Toch kan het voorkomen dat er nog een nest in een eikenboom zit. Als u zo’n nest ziet kunt u dit melden bij de gemeente Venlo via het algemene telefoonnummer 14077. De gemeente zorgt ervoor dat de processierupsen bestreden worden in eikenbomen in de openbare ruimte. Als u in uw eigen tuin te maken heeft met eikenprocessierupsen, ga dan niet zelf de rupsen bestrijden, maar huur daar een deskundig bedrijf voor in.

Wist je; Je hoeft de rups niet aan te raken om er last van te krijgen
De rups gebruikt de brandhaartjes ook om zijn nestje af te schermen. Tussen april en september vervelt hij zes keer, en die ‘jasjes’ blijven gewoon in en rond het nestje liggen. Een windvlaag is dan genoeg om de brandhaartjes te verplaatsen. Wie nietsvermoedend door (of in de buurt van) een laan met eikenbomen wandelt of fietst, of zwemt in ‘besmet’ water, kan er makkelijk mee in contact komen. Als de rupsen weg zijn, blijven de haartjes nog jarenlang in de nesten achter. Je kunt dus ook last krijgen van de rupsen als ze er zelf helemaal niet zijn.

Wist je; Met plakband trek je de haartjes uit je huid
Krabben tegen de eikenprocessierupsjeuk werkt niet goed. Beter is het om de huid af te nemen met plakband. Zo trek je de haartjes eruit. Daarna kun je afspoelen met lauw water. Het kan ook handig zijn om kleding meteen na de wandeling of fietstocht in de was te doen. Voorkomen is altijd beter dan genezen: trek kleding aan die armen en benen bedekt en ga niet in de buurt van eiken op de grond zitten. Het RIVM adviseert ook: houd naburige zandbakken gesloten en berg speelgoed binnen op.

Wist je; Ook dieren hebben last van de rups
Niet alleen mensen krijgen last van jeuk en geïrriteerde luchtwegen door de brandhaartjes van de rups. Ook katten, honden en landbouwhuisdieren zoals paarden hebben eronder te lijden. Als die opvallend veel krabben of moeilijk ademhalen kun je er maar beter mee naar de dierenarts gaan.

Wist je; Koolmezen zijn dol op eikenprocessierupsen
Een belangrijke natuurlijke vijand van de rups is de koolmees. Niet voor niets worden in de buurt van ‘rupsbomen’ mezennestkastjes opgehangen. Verder zijn ook sluipwespen en sluipvliegen dol op de rupsen. Maar de natuurlijke bestrijding is niet genoeg.

Bestrijden; Met gif, stofzuigers en vuur gaan ze de rups te lijf
De rupsen worden verdelgd door de bladeren van de bomen te bespuiten met biologische bestrijdingsmiddelen. Maar niet tijdens elke fase van hun leven zijn ze daar even gevoelig voor. En regenvast is het spul ook niet. De rupsen worden daarom vaak met een vacuümpomp die aan een mesttank is bevestigd weggezogen, of met een speciale stofzuiger. Wegbranden kan ook. Geen enkele methode is perfect: doordat je de nesten in beweging brengt komen er vaak juist extra haartjes in de lucht.

Opgezogen rupsen worden begraven
Wat te doen met rupsennesten die in een mesttank of stofzuiger zijn weggehaald? Volgens de overheidsregels voor het opruimen van ‘rupsrestanten’ moeten die op een stortplaats worden begraven. De kuil moet anderhalf tot twee meter diep zijn en boven grondwaterniveau liggen. Zes tot acht jaar lang mag niemand de kuil openmaken. Pas daarna kunnen de haartjes geen schade meer aanrichten.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen